Vincent over bier brouwen: “Toen hebben we gekozen voor de naam Jovius. Dat is de bijnaam van Jupiter. Jupiter is de oppergod der Romeinen. Ik maak nu dus goddelijk bier. ”
Centraal in onze blog: wekelijks een verhaal over de brouwer van de fles van de week. Wie maakt dit bier en wat maakt dit bier zo bijzonder? Deze week spraken we met Vincent Verhaar van brouwerij Jovius:
Leestijd: 7 minuten
Wat is de geschiedenis van brouwerij Jovius?
Zeven jaar geleden werd ik ontslagen. Ik was toen net 50 geworden. Ik werkte als boekhouder en ICT’er. Dat was midden in de crisis. Na 1.5 jaar solliciteren en nog steeds niks gevonden te hebben begon het toch krap te worden met de ww. Ik was al hobbybrouwer dus zodoende ben ik op het idee gekomen om dat professioneler aan te pakken.
Toen heb ik de rest van mijn WW gebruikt om een bedrijfsplan op te stellen, alle certificaten te regelen en alles uit te zoeken. Uiteindelijk vond ik een pand en toen ben ik begonnen. Dat had nog aardig wat voeten in de aarde.
Eerst ben ik begonnen onder de naam Julius. Hoegaarden Julius bestond alleen ook. Ab Inbev kwam achter mijn bestaan. Zodoende kreeg ik een brief met de advocaten van Ab Inbev. Ik had 12 dagen de tijd om een andere naam te verzinnen.
Toen hebben we gekozen voor de naam Jovius. Dat is de bijnaam van Jupiter. En Jupiter staat boven Julius. Jupiter is de oppergod der Romeinen. Ik maak nu dus goddelijk bier. En het grappige is, ik heette niet eens Julius vanwege Julius Cesar maar wij hadden een kat en die heette Julius. We hebben nu een nieuwe kat, drie keer raden hoe die nu heet…
Vincent bij de ketel
Hoe maakt u, uw bieren?
Ik maak bieren op een ouderwetse manier, ik gebruik ook wel kruiden natuurlijk maar mijn blond is gewoon blond. Als je een leffe blond hebt kan je ook mijn biertje pakken. Niet dat ik het recept van Leffe heb, maar een blond biertje moet gewoon herkenbaar zijn als een blond biertje. Wat ik anders doe dan veel brouwers is dat ik maisch (spreek uit: maaisj, Tijdens het maischen wordt de geschrote mout gemengd met warm water. De enzymen die tijdens dit proces vrijkomen breken het zetmeel in de mout af tot enkelvoudige suikers) op minimaal 4 of 5 temperatuur stappen. Ik zit op maisch tijden van 2 uur tot 7 uur. Ik ben bezig met een recept met een maisch programma van 24 uur.
Dat klinkt als een behoorlijk proces.
Ja, de meeste brouwers zeggen. Als je een uur maischt op 68 graden zijn alle enzymen omgezet in suikers. Als je dan een jodiumproef doet, zitten er geen enzymen meer in en ben je klaar. Dat kan wel zo zijn, maar er zijn 9 typen suikers. Die je op verschillende temperaturen uit je granen kan halen. En naar gelang welk type bier je maakt, pak je andere suikers. Op die manier krijg je een vollere, evenwichtigere, afgerondere smaak. Ik word wel gekscherend een tegendraadse brouwer genoemd. Omdat ik echt terug ga naar manieren van bier brouwen van voordat bier een hype werd.
Dus ik heb voor jullie deze. Kennen jullie het verhaal van de koffiestout? (Zet een koffie stout voor ons neer)
Mout
Nee, dat verhaal kennen we niet?
De Stout komt uit Ierland. Tsaar Peter I (Peter de Grote, red.) heeft door heel Europa gereisd en kwam dus ook in Ierland. Overal waar hij leuke of lekkere dingen tegenkwam kocht hij wat en verscheepte dat naar zijn Paleis in Rusland. Zo liet hij ook een paar vaten stout verschepen. Na ongeveer driekwart jaar kwam dat aan. Hij slaat de kraan in het vat en het bier is niet te zuipen. Peter denkt wat is dit nu. Hij gaat weer terug naar Ierland, verhaal halen bij de brouwmeesters. Vind je het gek zeggen ze, als het 9 maanden onderweg is geweest en drie temperatuurzones door is gegaan dan is dat niet meer goed. Dus daarop is de Russian Imperial Stout geboren. De ieren zijn toen een stout gaan maken van rond de 10 procent omdat dat kan de reis overleven. Eigenlijk hetzelfde verhaal als de IPA. De indian pale ale, hup veel hop er in. Halverwege de reis de hop eraf nemen en in India was het te zuipen.
Zo is de Russian Imperial Stout ook geboren. Die Imperial Stout is ook naar Amerika verkast. Maar Amerikanen hebben een beetje gekke smaak. Zij vonden dat bier te zwaar en hebben er toen melk aan toegevoegd. Zo ontstond de melk stout. Die is wat romiger van smaak en Amerikanen zijn sowieso een beetje gek dus die hebben er ook nog koffie aan toegevoegd. In het begin dachten ze dat het lekker was om de koffie mee te koken. Dat heb ik ook gedaan, maar dan krijg je het nadeel dat het gist uiteindelijk ook met de koffie aan de haal gaat. Je wil wat doorgisting op fles, zo krijg je koolzuur en een flesje onder druk. Echter na 7 maanden gaat dat gist toch dooreten en gaat het met de koffie aan de haal. Dan krijg je teveel koolzuur en teveel alcohol. Daarom ben ik de koffiebonen gaan weken in een sterke rum. De koffieboon bevat etherische oliën en die wil je killen. Die zorgen er voor dat je geen goed schuim krijgt. Deze geweekte koffiebonen doe ik in hopzakken in het vergistingsvat en zo trekken die koffiesmaken in het bier.
Vincent met een fles Jovius Koffie Stout
Ben je lang bezig geweest om dat uit te zoeken?
Ja, dat heeft ongeveer 2.5 jaar geduurd voordat die zo is en nu ben ik er wel echt heel trots op. Dit bier hoort niet tot mijn standaard pakket. Dat wil zeggen dat ik hem maar 1 tot 2 keer per jaar maak.
Is het specifiek die rum, of had je elke alcohol kunnen pakken?
Je kan elke alcohol pakken die je wil als het maar boven een bepaald percentage is om de oliën op te lossen. Ik heb voor rum gekozen omdat ik die smaak graag wilde hebben.
Verkoop jij je bier via internet?
Nee, ik heb geen webwinkel. Mijn bier ligt in ongeveer 5 of 6 winkels. De meeste zitten hier een beetje om Nieuwegein heen. Maar de koffie stout is nou niet een bier waarvoor de winkeliers rijen dik voor de deur gaan staan. Het is een hele specifieke smaak. Je moet echt wel van koffie houden.
Wat wel echt onwijs gaaf is, sinds kort sta ik op de kaart bij restaurant Celine hier in Nieuwegein. Die gaan nu voor een ster en daar staat de koffiestout als dessertbier op de kaart. Daar ben ik erg trots op, dat is echt geweldig. Ze hebben de keuze uit 700 brouwerijen in Nederland en zeg 400 in België en de hele wereld ligt aan hun voeten, ze hebben keus genoeg. Maar ze hebben voor mijn koffiestout gekozen.
Dit is ook een heel ander biertje dan ik ooit gedronken heb.
Ja, er zit ook geen lactose in en toch is hij best zoet. Dat komt door het maischproces. 4.5 uur maischen, dan haal je er meerdere soorten suikers uit. Zo heb ik er meer onvergistbare suikers uitgehaald en dat veroorzaakt dat je dus een zoetere afdronk hebt.
Op welke schaal brouwt u?
Vorig jaar ben ik begonnen met 15.000 liter bier, het jaar daarvoor 10.000 liter en dit jaar zal ik uitkomen op 22.000 liter bier. Ik ben echt aan het groeien. Dit is ook echt mijn maximale capaciteit. Ik krijg zo’n 2-3 aanvragen per week van mensen die hier hun eigen bier willen brouwen. Ik moet er gewoon een paar afwijzen. Er is een goede doorloop en dat betekent ook dat ik er ook gewoon dagelijks mee bezig ben. Dit is echt mijn beroep, dit is niet iets wat ik erbij doe.
Vincent laat de verschillende soorten mout zien en proeven
En hoe brouwt u?
Ik brouw met een spreidel. Ik probeer altijd te brouwen door zo min mogelijk suiker toe te voegen. Soms moet je wel, bij een quadruppel moet ik echt wel 20% kandijsiroop toevoegen. Dat moet ook om echt die specifieke kandijsmaak te krijgen. Eigenlijk alle andere bieren wil ik zoveel mogelijk volgraan brouwen. Neem nou mijn trippel. Als je de trippel kent daar moet ook ongeveer 25% suiker in. Ik heb hem zonder toegevoegde suiker gebrouwen. Ik heb de gist met de gerstensuikers aan de gang laten gaan. Daardoor krijgt het bier een zachte alcohol smaak. Daardoor is hij veel zachter dan andere trippels. Dan merk je niet dat het 9% alcohol is. Maar wat ik gedaan heb, bij de trippel heb ik paradijszaad toegevoegd. Paradijszaad is een pepertje, en dat pepertje veroorzaakt een licht branderig gevoel in je slokdarm. Daar krijg je dus dorst van en dan neem je weer een slok. Het is dus een heel gemeen biertje, je gaat gigantisch achteruit. Dat vind ik het leuke om te doen in bier. Ik heb bijvoorbeeld ook een biertje met dennentoppen, de o denneboom
Daar hadden we het toevallig eerder vandaag over, dat ik vorig jaar bij kerst een dennenbiertje heb gedronken. Maar jij brouwt er dus ook een.
Ik brouw hem veel beter!
Hahahaha!
Ik heb hem echt veel beter, ik ken ze volgens mij allemaal en ik vind het allemaal slappe aftreksels. (Hij zet twee glazen voor ons neer en pakt zijn eigen dennenbiertje). Die andere zijn gemaakt met gedroogde dennentoppen. Die van mij met verse, dat verschil proef je.
Een nieuw biertje brouwen is natuurlijk een proces, wanneer is het moment dat een nieuw biertje goed is?
Dat is een goeie vraag, ik ben tevreden over mijn quadruppel, mijn trippel en over mijn dubbelbock. De fout die ik afgelopen jaar heb gemaakt, die heb ik nu drie keer gemaakt, is dat ik een bij een goed recept dacht dat ik hem nog wel beter kon maken. Je moet op een gegeven moment tevreden zijn met een recept zoals die is. Je hebt een goed recept gecreëerd, je hebt er een paar jaar over gedaan om het zover te krijgen en daarna moet je zeggen oké we gaan hem weer maken. Maar gewoon exact hetzelfde.
Dat tweaken is toch juist ook de manier om nieuwe smaken te ontdekken.
Mmm… nee niet echt. Niet meer. Ik ben nu 5 jaar bezig met deze brouwerij en heb de meeste recepten wel 4-5 keer gemaakt. Sommige wel 10 keer. Dan weet je op een gegeven moment. Deze is nu dermate goed dat ik nu niet meer moet aanpassen.
Heb je nog een biertje dat je nog heel graag zou willen brouwen?
Ik ben eigenlijk wel tevreden met mijn assortiment nu. Ik heb 4-5 bieren in mijn standaard assortiment zitten en een aantal bieren die ik af en toe maak voor speciale gelegenheden. Er komen nog wel nieuwe bieren aan. Ik ben nu bezig met een honingblond. En ik heb kortgeleden een R.I.S (Russian Imperial Stout, red.) gemaakt.
Meer weten over brouwerij Jovius? Bekijk hier de website: Jovius
